معرفی کتاب اثر مرکب
چگونه از شر محدودیت‌های خود خلاص شوید و به اهداف‌تان برسید
بسیاری از ما هر روز از خواب بیدار می‌شویم و می‌گوییم «امروز دیگه وقتشه» ، روزی که قرار است با هیولای تنبلی مبارزه کنیم، وزن زیادی کم کنیم، ترفیع بگیریم و سرانجام رویاهایمان را تحقق ببخشیم. سپس روز بعد از خواب برمی‌خیزیم و می‌گوییم: «از شنبه بعد شروع می‌کنم» . ولی مشکل از اهداف ما، خود ما یا حتی نگرش ما نیست، بلکه مشکل از نداشتن استراتژی ماست. چرا ما فکر می‌کنیم که می‌توانیم یک روز خاص بیدار شویم و صرفاً با یک بِشکن‌زدن همه چیز را تغییر دهیم؟
کتاب اثر مرکب نوشته دارن هاردی (Darren Hardy) ، راه دیگری پیشنهاد می‌کند. شتاب‌گرفتن و برنامه‌ریزی برای تغییر عادات بد به عادات خوب، کلید رسیدن به موفقیت است. اثر مرکب در این مورد یک شیوه هدایتی عملی را برای دستیابی به اهداف و کسب موفقیت شرح می‌دهد؛ شیوه‌ای که اساس آن ممارست و پایداری در برنامه‌ریزی‌های‌تان است. اگر از تصمیمات «از شنبه بعد شروع می‌کنم» خسته شده‌اید، به شما پیشنهاد می‌کنیم مطالعه محتوای این خلاصه کتاب را از دست ندهید.
اثر مرکب همیشه کار می‌کند و همیشه شما را جایی خواهد برد
«همه ما برهنه به دنیا آمده‌ایم؛ برهنه، هراسان و بی‌سواد! بعد از آن، زندگی ما نتیجه انتخاب‌هایی خواهد بود که در اختیار داریم.» این جمله‌ای است که دارن هاردی نویسنده کتاب اثر مرکب آن را برای اهمیت انتخاب در زندگی به قلم درآورده است.
اثر مرکب شیوه‌های رسیدن به موفقیت است اما نه یک موفقیت معمولی. هیچ تردیدی نداشته باشید که در مسیر زندگیتان حتی اگر باهوش و باتجربه هم نباشید باز هم می توانید بر رقیبان‌تان سبقت بگیرید.
نویسنده کتاب بر این باور است که با ایجاد انضباط شخصی و برنامه‌ریزی می‌توانید حتی کارهایی که تمایلی به انجان آن‌ها ندارید را انجام دهید. او این تجربه خوب را مدیون تعالیم پدرش است که به گفته خودش الگوی زندگی‌اش بود. هاردی می‌گوید پدرش آنقدر منظم و دقیق بود که از روی نظم کارهای روزانهاش می توانستید حتی ساعت را با او تنظیم کنید. شاید کودکی دارن هاردی برخلاف دیگر کودکان هم‌سن و سالش، چندان در بازی و سرگرمی خلاصه نشد اما تعهد به نظم شخصی سبب شد او در بیست و هفت سالگی میلیونری خودساخته شود. هاردی در کتابش استراتژی بسیار مهمی را برای رسیدن به موفقیت تشریح می‌کند که در ظاهر ممکن است ساده به نظر برسد. اما در حقیقت با تعهد به انجام همان کارهای ساده است که می توانید بر سکوی موفقیت همواره جزو نفرات اول باشید.
اثر مرکب به چنگ آوردن پاداش های بزرگ از طریق مجموعه انتخاب های کوچک اما هوشمندانه است.
برای مثال اگر هر روز تمرین پیانو انجام دهید و در این راه ثابت قدم باشید به تدریج مهارتی عالی به دست خواهید آورد. فرمول اثر مرکب برای تغییرات بنیادی این است:
انتخاب‌های کوچک و هوشمندانه ثابت‌قدمی = تغییرات بنیادی
اثر موجی
یک تغییر کوچک می‌تواند باعث ایجاد تغییرات بسیار چشمگیر شود. حال اگر این تغییرات، عاداتی بد و ناسالم باشند به مرور زمان موجی عظیم از پیامدهای ناخواسته را به همراه دارد. برای مثال خوردن یک برش کیک شکلاتی شاید تغییر زیادی در ظاهر و خلق و خویتان ایجاد نکند اما به تدریج باعث اضافه وزنتان شده و این اضافه وزن تاثیر بدی بر روی اعتماد به نفس، نحوه ارتباط با همسرتان یا حتی روی راندمان کاری‌‌تان خواهد گذاشت. همانطور که می‌بینید یک برش کیک شکلاتی ناچیز اگر در آغاز تغییرات زیادی به همراه نداشته باشد اما به تدریج موج‌های بزرگی از پیامدهای ناخواسته و زیانبار را به دنبال دارد.
اثر موجی بر حقیقت دیگری تاکید می‌کند؛ اینکه موفقیت قرار نیست یک شبه حاصل شود. بنابراین دست از ذهنیت مایکروویوی خود بردارید.
این حقیقت را ملکه ذهنتان کنید که موفقیت نتیجه انجام سلسله کارهای پیش و پا افتاده و گاه خسته کننده و غیر مهیج است.
مسئولیت صد در صدی کار خود را برعهده بگیرید
اگر قرار باشد فقط یک نکته کاربردی از اثر مرکب را رعایت کنیم و باقی کتاب را نخوانده رها کنیم اصل مسئولیت‌پذیری است. البته در تعریف جدیدی که نویسنده کتاب آن را ارائه می‌دهد باید ۱۰۰ درصد توان و مسئولیت خود را برای کاری بگذارید. موضوعات پردغدغه شما چه در مورد روابط زناشویی باشد چه در مورد رفتار نامناسب رئیستان، موضوع اصلی این است که باید همواره مسئولیت اعمال خود را برعهده بگیرید و انگشت اتهام را به سوی دیگران نشانه نگیرید.
با چنین دیدگاهی می‌توانید فرصت‌ها و شانس‌های زندگیتان را بقاپید و فرد خوش‌شانسی باشید. نویسنده کتاب فرمول جالبی برای خلق شانس در زندگی دارد آمادگی برای پیشرفت شخصی داشتن نگرش متفاوت و مثبت شناسایی و شکار فرصت‌ها عمل = شانس
جادوی نوشتن را دست کم نگیرید
دارن هاردی یکی از بهترین استراتژی‌هایی که خود او در زندگی شخصی‌اش به کار گرفته است را نوشتن شرح گزارش می‌داند. فرقی نمی کند چه هدفی داشته باشید؛ از نوشتن جزئیات خوردنی‌هایی که در طول روز می‌خورید تا ثبت ریال به ریال هزینه‌هایی که دارید، در تمامی این امور باید جزئیات کارهایتان را بنویسید. این عمل نوعی بازدارنده قوی برای تصمیمات اشتباه است. از این طریق می‌توانید میزان پیشرفت‌تان در امور مختلف را به خوبی بسنجید.
برای شروع چندان به خودتان سخت نگیرید. از یک رفتار و عادت اشتباه که روی شما کنترل بیشتری دارد شروع کنید. با خودتان عهد کنید که به مدت یک هفته هر عملی که در ارتباط با اصلاح این عادت‌تان است را در دفترچه‌ای یادداشت کنید. بعد از یک هفته نتایج غیر منتظره‌ای در انتظارتان خواهد بود. بعد از طی شدن این یک هفته، دو هفته دیگر این کار را انجام دهید. این بیست و یک روز به خودتان قول دهید که بر سر عهدتان بمانید و همه چیز را ثبت کنید.
خلاصه مراحل عملی
- عادت یا رفتار خاصی که به دنبال تغییر آن هستید را بنویسید؛
- سه رفتاری که همین الان می‌توانید انجام دهید و مسئولیت صد درصدی زندگی خود را در قبال اتفاقات آینده به دست بگیرید، بنویسد؟
پنج استراتژی تغییر عادات اشتباه
فرض کنید هواپیمایی قصد دارد از لس‌آنجلس به نیویورک پرواز کند. اگر دماغه هواپیما تنها یک درجه خارج از مسیر تنظیم شود باعث می‌شود که هواپیما از مسیر خارج شود. در این حالت مسافران به جای نیویورک ممکن است سر از آلبانی درآورند. عادات انسان هم همین‌گونه است. اگر به شما گفته شود که با خوردن یک کیک شکلاتی در همان لحظه بیست کیلو به وزنتان اضافه می‌شود آیا از خوردنش امتناع نمی‌کنید؟ یا اگر با کشیدن یک سیگار صورت‌تان خیلی سریع چروکیده شود مطمئنا تا پایان عمرتان سراغ سیگار نخواهید رفت.
اگر چرایی اعمال خود را بدانید، دیگر نداشتن اراده قوی برای انجام کارهایتان معنایی ندارد. دانستن چرایی دقیق کارهایتان آنقدر قوی است که روی اراده شما تاثیر قابل توجهی می‌گذارد. برای اینکه همچنان در مسیر درست بمانید باید عادات خوبتان را جایگزین عادات بدتان کنید.
پنج استراتژی برای از بین بردن عادات بد وجود دارد:
- محرک های خود را کشف کنید یک فهرست از عادات بد خود تهیه کنید و در مقابل هر کدام از آن عادات بد، محرکی که باعث ایجاد آن رفتار می‌شود را بنویسید. مثلا اگر عادت به کشیدن سیگار دارید در چه مواقعی بیشتر از همیشه این نیاز را حس می‌کنید؟ یا چه چیزی شما را به خوردن شکلات و شیرینی تحریک می‌کند؟
- همه جا را پاکسازی کنید. اگر تصمیم به ترک سیگار گرفته‌اید تمام بسته‌های سیگار را از خانه جمع کنید، اگر اضافه وزن دارید هر خوراکی مضر و ناسالم را از دسترس خود دور کنید و به همین ترتیب هر چیزی که مانع تعهد شما به انجام هدفتان می‌شود را به کلی محو کنید و یا دور از دسترستان قرار دهید.
- جایگزین مناسبی پیدا کنید بعد از اینکه خانه را پاکسازی کردید، بهتر است جایگزین مناسبی برای محرک‌‌های منفی‌تان انتخاب کنید. برای مثال اگر از خوردن چیپس لذت می‌برید ممکن است این احساس خوشایند شما تنها به خاطر حالت ترد بودن آن باشد. در این‌صورت می‌توانید لذت خوردن یک خوراکی ترد مثل چیپس را با خوراکی‌های کرانچی مانند هویج یا کرفس برطرف کنید.
- آرام شروع کنید این طبیعی است که ترک عادت آن‌هم عادتی که برای سال‌ها در ما ریشه دوانده کار بسیار سخت و دشواری به نظر برسد. برای اینکار بهتر است آرام آرام این عادات را کنار بگذارید. برای مثال نویسنده کتاب و همسرش قصد داشتند که کافئین را از رژیم غذایی‌شان حذف کنند. آن‌ها ابتدا قهوه با ۵۰ درصد کافئین را انتخاب کردند، ماه بعد قهوه بدون کافئین و در نهایت چای سبز را وارد رژیم غذایی‌شان کردند.
- به عمق بروید درست است که برای تغییر عادات بد باید آهسته و پیوسته اینکار را انجام دهید اما گاهی اوقات برای اصلاح عادات اشتباه لازم است تغییرات را سریع انجام دهید. برای مثال اگر عادات اشتباه شما در مصرف سیگار باعث بیماری قبلی شما شده و سلامت شما را دچار خطر کرده، لازم است که خیلی سریع و به صورت ناگهانی مصرف سیگار را قطع کنید.
نتایج فوری همیشه خوشایند نیست
همه ما این روزها به دنبال نتایج فوری هستیم اما گاه این نتایج بسیار زودگذر هستند برای مثال پول و ترفیع رتبه‌ای که سریع حاصل شوند از جمله نتایج فوری هستند. اما در واقعیت این تغییرات طولانی مدت هستند که تفاوت‌های مثبتی ایجاد می‌کنند و بسیار ارزشمندتر هستند.
در عصر کنونی فست فود می‌خوریم چون آشپزی زمان‌بر است، در برنامه‌های رژیمی که زود جواب می‌دهند شرکت می‌کنیم تا در عرض یک هفته ۹ کیلو وزن کم کنیم و اگر در عرض یک سال ترفیع رتبه نگیریم ناراحت می‌شویم.
به‌هرحال، تصور ما این است که هرچه سریع‌تر به هدف‌مان برسیم، پیامدهای بزرگ‌تری به دنبالش خواهند آمد. اما انتظار کسب نتایج فوری روش خوبی نیست. مثلاً وقتی شما در عرض هفت‌روز ۹ کیلو وزن کم نمی‌کنید، سرخورده می‌شوید و فکر می‌کنید هرگز استحقاق یک زندگی بهتر را ندارید؛ لذا مهر ناتوانی بر اراده خودتان می‌زنید. کاری که باید انجام دهید این است که چند گام کوچک بردارید؛ زیرا اعمال کوچک و مثبت روزمره رمز دستیابی به موفقیت طولانی‌مدت هستند.
برای مثال از روش اسکات (Scott) استفاده کنید. اسکات کسی بود که به جای تلاش برای کاهش ۹ کیلو وزن، ۱۲۵ کالری از رژیم غذایی روزانهاش حذف کرد، هر روز به هنگام سرکار رفتن به نوارهای صوتی «خودبه‌سازی» گوش می‌کرد و پیاده‌روی بیشتری داشت. نتیجه چه شد؟ او ظرف ۳۱ ماه، ۱۵ کیلو وزن کم کرد و حتی ترفیع گرفت و افزایش حقوق نیز شامل حال او شد.
کاربرد اثر مرکب به این معناست؛ بدانید که سرنوشت شما به‌وسیله همه تصمیمات‌تان شکل می‌گیرد و پیش از کسب موفقیت، باید همواره تلاش کنید. سپس وقتی به اهداف‌تان می‌رسید، اگر خواهان پیشرفت در آن‌ها هستید باید نظم و پیوستگی خود را حفظ کنید، در غیر این‌صورت سخت‌کوشی شما بی‌نتیجه خواهد ماند.
برای نمونه رستوران‌های محبوبی را در نظر بگیرید که برای گرفتن یک میز و صرف یک شام در آن‌ها باید ساعت‌ها در صف ایستاد. اگر آن‌ها قدر این موفقیت خود را ندانند و کارهایی که رستوران را به این درجه از محبوبیت رسانده، متوقف کنند، قطعا شکست خواهند خورد. بدون توجه دائم رستوران به کیفیت خدمت‌دهی خود، منوها زرق و برق خود را از دست می‌دهند و مشتریان ناراضی، دیگر به آنجا نخواهند رفت.
اهداف زندگیتان را به عادت روزانه تبدیل کنید
انتخاب‌های ما سرنوشت ما را شکل می‌دهند و ما مسئول کارهایی که انجام می‌دهیم یا نمی‌دهیم هستیم. با این وجود، بعضی اوقات نمی‌خواهیم این حقیقت را بپذیریم. گاهی همین تصمیمات به ظاهر ناچیز هستند که مانع موفقیت ما می‌شوند. برای مثال، هیچ‌کس دلش نمی‌خواهد چاق باشد یا اعلام ورشکستگی کند، ولی همه این‌ها پیامدهای انتخاب‌های نادرست، متعدد و در عین حال کوچک ما هستند. احتمالاً برای شما پیش آمده که پس از خوردن یک پاکت چیپس متوجه شوید برنامه تغذیه سالم خود را در این یک روز به فنا داده‌اید.
پذیرفتن این حقیقت که شما به تنهایی مسئول همه اعمال خود هستید کار دشواری است. شاید فکر کنید که به خاطر بدشانسی شما است، ولی این کار فقط توجیحی برای انتخاب‌های نادرست‌تان به حساب می‌آید.
همه ما می توانیم خوش شانس باشیم. کافی است بدانیم که چگونه فرصت های خوب را کشف کنیم.
شما باید با انگیزه صحیح و اهدافی روشن تصمیم‌گیری کنید؛ زیرا وقتی اهداف‌تان را مشخص کردید می‌توانید خیلی بهتر روی آن‌ها تمرکز کنید، فرصت‌های پیش‌رو را ببینید و تلاش خود را برای رسیدن به آن‌ها آغاز نمایید.
قانون جذب را به یاد داشته باشید که می‌گوید: هر چیزی شبیه خود را جذب می‌کند. فکر کردن به اعمال مثبت باعث می‌شود کارهای مثبت را هم انجام دهید.
حال وقتش رسیده که از خود سوال کنید چه هدفی دارید؟ چه چیزی شما را خوشحال می‌کند؟
حوزه‌های تجارت، سلامت، معنویت، خانواده و سبک زندگی را در نظر بگیرید. حالا تمام مشخصات، رفتارها و خصوصیات موردنیاز برای دستیابی به اهداف‌تان را یادداشت کرده و سعی کنید آن‌ها را در زندگی روزمره خود اعمال نمایید. این توصیه به معنای حذف عادات بد قدیمی است. فهرستی از عادات بد خود تهیه کنید تا ببینید که چه زمان و کجا به گونه‌ای رفتار می‌کنید که به صلاح شما نیست، سپس با یک برنامه‌ریزی درست و منطقی آن عادات بد را به عادات مثبت تغییر دهید.
برای مثال، اگر شما باید پس از صرف غذا یک چیز شیرین مثل شکلات یا ژله بخورید، به جایش میوه یا عسل استفاده کنید که خوراکی‌های سالم‌تری محسوب می‌شوند. اگر اطرافیان شما اهدافی مشابه اهداف شما دارند جای خوشحالی است، چون به موفقیت شما کمک می‌کند. دقت کنید که اگر صبور باشید بهتر نتیجه خواهید گرفت؛ پس در کسب نتایج عجله نکنید
عادات روزمره‌ای خلق کنید که شتاب شما را حفظ کنند
در بخش های قبل آموختید وقتی تصمیمات درستی می‌گیرید، گام نخست را برای موفقیت برمی‌دارید. ولی چگونه باید این عادت را حفظ کنید؟ پاسخ این است که باید از روش تکانه بزرگ (The Big Mo) استفاده کنید. اگر رفتار سالم خود را برای مدت زمان طولانی حفظ کنید، یک ریتم پایدار به خود خواهید گرفت. همانطور که این سرعت را حفظ می‌کنید، تصمیم‌گیری‌های درست خود را ادامه دهید تا احساس کنید چیزی جلودار شما نیست.
از روش مایکل فلپس (Michael Phelps) شناگر استفاده کنید. مربی او در طول ۱۲سال فقط یک بار به او اجازه داد تمرینش را زود تمام کند، آن هم هنگامی که ۱۵ دقیقه استراحت داشت و می‌توانست در کلاس رقص شرکت کند. ولی تمام این تمرین‌ها به شتاب بزرگی ختم شد که هشت مدال طلای المپیک را به همراه داشت.
رفتار سالم شما برای شتاب گرفتن، باید در برنامه معمول روزانه‌تان جای بگیرد، پس به یک برنامه نیاز خواهید داشت. به یاد داشته باشید که برای برنامه‌ریزی واقع‌بین باشید و سعی نکنید همه کارها را در یک دوره زمانی کوتاه انجام دهید. درحقیقت، روتینی خلق کنید که زندگی شما را سخت نکند.
بنابراین این ایده را که هر روز دو ساعت به باشگاه بروید را کنار بگذارید! سه روز در هفته باشگاه رفتن به مدت یک ساعت و پایبندی به آن بسیار بهتر است. به هنگام شتاب گرفتن، طول زمانی که ورزش می‌کنید خیلی مهم نیست، مهم این است که به موقع آنجا حضور داشته باشید.
بعد از برنامه‌ریزی، شرایطی که شما را از اهداف‌تان منحرف می‌کند را حذف کنید.
برای مثال رسانه‌ها می‌توانند بدون آنکه حتی متوجه شوید، تاثیری منفی بر انرژی شما داشته باشند. آگهی‌های بازرگانی، اخبار جنگ و غیره می‌توانند صدماتی جدی به نگرش و انتظارات شما وارد کنند. چرا به جای اخبار گوش کردن به یک نوار الهام‌بخش گوش نمی‌کنید یا اینکه با شخصی که دوست دارید گپ نمی‌زنید؟
گروه مرجع بیشترین تاثیر را بر روی شما می‌گذارند
افرادی که با آن‌ها معاشرت دارید بیشترین تاثیر را در موفقیت و شکست شما دارند. بر اساس تحقیقات یک محقق از دانشگاه هاروارد، گروه مرجع یعنی افرادی که با آن‌ها ارتباط دارید، ۹۵ درصد در موفقیت یا شکست شما در زندگی تاثیر می‌گذارند. ارتباط با دوستان، حتی می‌تواند بر روی خلق و خوی شما و عادات غذایی‌تان نیز تاثیر بگذارد.
در بین افرادی که تاثیرات مثبتی بر شما می گذارند، یک همراه موفقیت برای خود انتخاب کنید. نویسنده کتاب، دوستی داشت که در پایان هر هفته یکدیگر را از کارهای یکدیگر باخبر می‌کردند و به یکدیگر بازخورد مناسب می دادند. همراه موفقیت شما کیست و چقدر از او تاثیر می‌گیرید؟
موانع را بپذیرید!
همانطور که پیشرفت می‌کنید، به‌ناچار با برخی از محدودیت‌های شخصی‌تان مواجه خواهید شد. اما در این موقعیت سوال این است که آیا تلاش کردن را متوقف می‌کنید یا موانع را می‌شکنید؟
در برخورد با موانع خواهید دید که عادات جدیدتان با یکدیگر ترکیب می‌شوند و شما را به فرد موفق‌تری تبدیل می‌کند. از این رو وقتی در مسیر چیزی که فکر می‌کنید می‌توانید به آن دست یابید با محدودیت مواجه شدید، آن محدودیت را کنار بزنید تا نتایج بهتری کسب کنید. از این طریق می‌توانید به موفقیت خود بیافزایید.
اصل تقلب آرنولد شوارتزنگر را در وزنه‌زدن به یاد دارید؟ او می‌گوید: وقتی به مرحله حداکثر تعداد وزنه‌هایی که می‌توانید بزنید رسیدید، به عقب خم شوید تا به دیگر گروه‌های ماهیچه‌ای اجازه دهید ماهیچه‌های فعال را حمایت کنند. انجام این کار شما را قادر می‌سازد پنج یا شش تکرار را به مجموعه خود بیافزایید.
به همین نحو، غلبه بر محدودیت‌هایتان شما را قوی‌تر خواهد کرد. برنامه‌ای را تصور کنید که با هدف کاهش ۳ کیلوگرم وزن وارد آن می‌شوید و سپس به علت فشار کاری به مشکل برمی‌خورید. به یاد داشته باشید که از قبل می‌دانستید چگونه منضبط باشید، درست انتخاب کنید و بدون رفتار خودتخریبی گذشته شتاب بگیرید. پس غلبه کردن را انتخاب کنید تا ببینید که نه‌تنها به اهداف‌تان خواهید رسید، بلکه قوی‌تر از گذشته نیز خواهید شد.
جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید: «چیزی که تو را نکشد، قوی‌ترت می‌کند!»
همیشه به نفع‌تان است که کمی بیشتر به خود فشار بیاورید، کمی بیشتر پیش بروید و بیشتر آماده شوید. به همین دلیل است که نویسنده زمان بسیار زیادی را صرف تحقیق در مورد شرکت‌هایی می‌کند که سخنران آن‌ها است. فعالیت‌های او فراتر از چیزی است که از او انتظار می‌رود و همین امر سخنرانی‌های او را به شدت محبوب می‌کند.
پس اگر می‌خواهید جلوتر از دیگران و خود قدیمی‌تان حرکت کنید، باید بر محدودیت‌های خود غلبه کنید.
سخن پایانی
کلید موفقیت درک این حقیقت است که شما مسئول زندگی، ایجاد عادات سالم روزانه، پرورش انضباط و یا حتی خارج شدن از کانون آسایش‌تان هستید. دستیابی سریع به اهداف گاهی می‌تواند به ضرر شما باشد و اغلب هم امکان‌پذیر نیست. شکیبایی و پیشرفت پیوسته شما را به جایی خواهد برد که می‌خواهید واقعا بروید.
